Demsalek û welatekî winda

Keçikek Kiçî ji Çiyayên Botan berjêr dibe deşta Hezexê dest bi payîzokekê dilsoj dike û Nurî Dêrsimî li sînorê Efrînê lê vedigerîne bi wê benda miraza dîtina hestiyên bav û kalê xwe: ‘Konê pêçiyayî daye ser milê min e…’ 

Çar, di hişê me Kurdan de hejmareke bêyom e û xezebeke giran e…

Sînorkêşên xwezayê roja demên salê ji hev qetandin çar demsal rêz kirin, sînorkêşên desthilatdar jî dema welatê me ji hev qetandin çar welatên wêran rêz kirin li ser nexşeyeke lewitî. Demsalek û welatek me winda ye; Demsala Azadî û Welatê Azad… Ew xezeb û bêyomiya çarê carna bû werîsek sitûr li Meydana Çar Çira, carna jî bû çirûskek mizgîniyê di Şeva Çaran de li gel çar zilikên niftekê li Zindana Amedê. 

Zivistan,

Li welatê me zivistan şeveke spî ye, xweza û xwezî cermek spî dikşînin ser laşê xwe û dikevin nav hizrên wê demsala winda…

Bihar,

Ji wê şeva çirûskên çakûçê Kawa xwe li deşt û çiyayên me xistî û heta îro li welatê me her bihar bûye demsaleke avis. Ew demsala pêgiran, dilnizim û şermok demsalek winda di zikê xwe de vedişêre…

Serê biharê xweza û şervan ji bin berfê û seqemê difilitin û ewilî ew xemla xwe berdidin ser çiyayên bêxilaf. Ji wê kulîlka ewilî biharê serê xwe derdixe ji bin keviyên berfê re Behdînî dibêjin Canemerg! Berî hemû kûlîlkan ew mergê xwe dikin qûrban; ji wê yekê her canemergek dibe şervanek, her şervanek dibe Canemergek li welatê me…

Havîn,

Ew qîz û lawên şal û şapik li bejnê di çileya havînê de wek genimên tijî xêr û bêr li ber bayê mirazên kûr xwe dihejînin di nav govendek ji Araratê heta Çiyayê Kurmênc ji wir heta Behra Spî û Reş…

Payîz,

Payîzê çiya û dilçiyayên welatê me dikevin nav xewn û xeyalên kûr û hêdî hêdî xwe vedikişînin wan bilindahiyên Eskenderê Zilqûrne tê de xeniqayî.

Li welatê me payîz xemgîn e, teşqeleya bajaran destpê dike , hûrmîna çiyayên pîroz disekine û vala dibe welat ji wan lehengên her yek wek şûrê Xanê Çengzêrîn xwe dem û demsala tuj dikin ji bo wê bihara avis.

Bisk û lewendiyên zeriyan, çermê ser destê dayikan, reşika çavên şervanan, zendên karkeran, rûyê deşt û çiyayên me zer dibin li payîza. Zendên karkeran li qeraxa Tigrîs, Ferat, Araqses, Mirad û Zê radibin jor û ew pênç xwîşkên westiyayî dibin devokek xwedawendî li nav çîroka Zend û Av (westa) 

Keçikek Kiçî ji Çiyayên Botan berjêr dibe deşta Hezexê dest bi payîzokekê dilsoj dike û Nurî Dêrsimî li sînorê Efrîne lê vedigerîne bi wê benda miraza dîtina hestiyên bav û kalê xwe: ‘Konê pêçiyayî daye ser milê min e…’ 

Li welatê qetlûxwînê, berxwedan û raperînê payîzok êdî ne bi derdê yarê bi zimanek bîrdoziya me tê risandin: ‘Heyran dilo, evînperestê çiyê… ‘ û ew heyranok dikeve ser rûpela pêşî a ‘Deftera Şoreşê’… 

Pakrewan & Rênas Jiyan

BEYTEK Jİ MEYTÊ DIYA MİN RE*

Bazı ölümler tekil değildir; kendisiyle birlikte çok şeyi öldüren ölümler de vardır; ‘Bir insanı öldürmek bütün insanlığı öldürmektir’ den çok daha öte çok daha amansız ölümler gibi! Bir kadın öldürüldü; adı Taybet yani Kurdî dilinde “Özel”

Onca acıya ve yoksulluğa rağmen elli yedi yıl boyunca omuzları düşmemiş bir direngenliğin ve Botanî bir vakurluğun son durağında devletliler tarafından sonlandırılmış bir yaşam ve cenazesini yedi gün sokakta beklettikleri bir ana! Devletlerin yüzlerce yıldır öldürüp cesedini Ortadoğu’nun tam ortasına sermek için tarihin en büyük vahşet hatıralarını Kürdün hafızasına kanla ve ateşle yazdıkları Kürdistan’ın tam ortasında… 

Bir erkek ideolojisi olan savaşta şiddetin en ağır olanı teslim olmamış kadının bedenine uygulanır; Erkek/Devlet, kendi yetmezliğini ve zayıflığını böylesi bir güç gösterisiyle tatmin ettikçe daha çok alçalır; alçalma sınırı ile vahşet sınırı sürekli birbiriyle denkleşir… Erkek/Devlet, teslim olmamış ve mücadele eden bir kadın bedeninden o kadar korkar ki, cesedini sokak ortasında Allah’ın dünyayı yarattığı gün sayısı kadar bekletebilir… Devletin zalimliği erkekliğinden gelir. Kurdî dilinde jin ve jîn nasıl kadın ile yaşamın birliğine denk geliyorsa zilam (erkek) ile zulüm aynı şekilde birbirine denk gelir!

Taybet ana kendisinin bile hatırlayamadığı bir yaşta evlendirilir: kendisiyle birlikte vurulan Halit İnan ile. On bir çocuğun, yoksulluğun, kadın olmanın ve mücadelenin yükü. ‘Bar’ yüktür Kurdî dilinde, barkirin göç ve ölüme denk gelir… 

Devletin ölüm kusan namlularının Botan’da Kürdün hayatına en çok kastettiği zaman dilimlerinin birinde devlet, Taybet Ana’dan iki can alır. 1993 yılında onbir çocuktan 7 yaşındaki oğlu ve 3 yaşındaki kızı Silopi’de sokakta oynarken katledilir. Takvim yaprakları nicedir çocukların ‘ölüm’ ile sobelendikleri günlere dönmeye başlamıştır… ‘Sobelenen her çocuğun’ bunu canıyla ödediği, ya da ‘Elma dersem çık; bomba dersem öl’! Oğullarından biri bu acıyı da yanına alarak yüzünü Kürdistan dağlarına döner. Eşi Halit ve oğlu o dönem cezaevine düşer; baba 3 yıl 5 ay, oğlu 4 yıl 7 ay cezaevinde kalır ve sonrası cezaevi kapılarıdır Taybet ananın hatıratında… 

Silopi’de sokağa çıkma yasağı ilan edilmeden hemen önce şoförlük yapan oğlu Mehmet sefere çıkmadan annesine sarılıp ‘Seni belki bir daha göremeyeceğim’ der. Annesi ‘Benim canım bu gençlerin, bu kahramanların canından çok mu önemli!’ diyor. Mehmet’in anası ile son konuşması olur bu! Sonrası Memed’in anlatımıdır: ‘Vurulduğu yer kapının hemen önündeki sokak olmasına rağmen ‘çığlığını’ hiç duymadık. Yedi gün sonra yanına gittiğimizde koluyla yüzünü kapatmış ve yumrukları sıkılıydı; anam direngen bir kadındı ve saçında kurumuş kan vardı; kına gibi… ‘

Kelimenin yaşanan çıplak gerçekliği eksilttiği, yaşanan şeyin çok azını açığa çıkarabildiği aralıklar vardır; içimize akan zehre döner o an suskunluk. Öldürülen söz’dür, kelamdır, çığlıktır…  Memed’in ağzından dökülen son söz gibi:**Wan diya me kuşt!…

* Anamın cenazesi için bir beyit

**Onlar anamızı öldürdü!